انواع مته و کاربرد آنها – معرفی کامل به همراه عکس

در اين مقاله به بررسی انواع مته با توضيح كاربرد هر يک از آن ها به همراه تصاوير اشاره خواهد شد. اعداد و تنوع مته ها بسيار متفاوت و گوناگون و با كاربرد های مخصوص برای هر نوع از آن ها است. همراه مستر ابزار باشید

کاربرد مته

كاربرد اصلی مته را مي توان به طور كلی در ايجاد سوراخ در سطوح مختلف و در سايز های مختلف از نظر قطر و طول يا عمق قلمداد كرد.

مته ها بر روي دستگاه هاي مختلفی نظير دريل ها، دستگاه هاي تراشكاري، فرزهای مينياتوری و … متصل مي شوند و از گونه اقلام مصرفي به شمار مي آيند. حتي در صورتی كه متريال مته از بهترين نوع هم باشد، باز هم از كالاهای مصرفی بوده و در نهايت پس از مصرف اصطلاحا كند مي شود و به اتمام مي رسد. تفاوت مته ها از نظر جنس با متريال خوب و معمولي تنها در تعداد سوراخ هايي كه مي شود با هر مته ايجاد نمود مشخص مي شود و طول عمر هر مدل به متريال آن بستگي دارد.

مته هاي مارپيچ در واقع شكل عمومي و كلي مته ها را تشكيل مي دهد زيرا همين طراحي مار پيچ مته سبب سهولت سوراخ كاري شده است. البته مته با شكل و طراحی غير مارپيچ نيز وجود دارد كه به بررسي انواع مته پرداخته می شود.

انواع مته

مته آهن و فلزات

مته آهن و فلزات از نوع مارپيچ و با نوک تيز زاويه دار جهت سهولت در سوراخ كاری، متنوع و ساخته شده از متريال گوناگون است.

يك نوع از متريال مته آهن كه از متريال معمولی ساخته و سخت كاری شده است با عنوان HSS مي باشد كه عموماً با رنگ هاي طلايی، مشكي و سفيد بوده و براي فلزاتي همچون آهن، آلومنيوم و مشابهات و همچنين در براي موارد چوب و قطعات پلاستيكي مورد استفاده قرار مي گيرد.

نوع ديگر متريال مته كه داراي درصدی از فلز كبالت بوده و به اصطلاح خشكه مي باشد، براي فلزات سخت تري چون استيل، چدن و … مورد استفاده قرار مي گيرند كه به مته هاي كبالت دار ٥٪؜ يا ٨٪؜ تحت عنوان HSS CO معروف هستند.

مته های كبالت دار از لحاظ كيفيت و طول عمر بسيار بالاتر از مته های معمولی هستند قيمت آن ها نيز چندين برابر مته هاي معمولي است؛ البته كه اگر كبالت دار واقعی باشند. بايد توجه داشت كه كل مواد به كار برده در مته و در واقع آلياژ كل يك مته درصدي از كبالت را داشته باشد تا كيفيت مذكور را شامل شود.

برخي از مته ها از جنس معمولي HSS بوده و تنها روكش آن ها از آلياژ مخلوط به كبالت تشكيل شده و پس از مدت استفاده كوتاه، روكش آن ها از بين مي رود. با توجه به اين كه قيمت آن از مته معمولي بالاتر است ولي كيفيت تقريبا برابري مي كند.

مته هاي فلزات داراي ته گرد و ته كونيک هستند. منظور از ته مته، آن قسمت از مته است كه به دريل يا دستگاه مورد نظر وصل مي شود. معمولا تا قطر ١٣ ميلي متر ته مته ها گرد بوده تا در سه نظام ١٣ ميلي متر جا شود. در برخي سايزها تا حدود مته با قطر ٢٠ ميلي متر نيز انتهای مته باريكتر از خود مته مي باشد؛ يعنی قطر محل اتصال مته هاي بزرگتر از ١٣ ميلي متر همه به اندازه ١٣ ميلي متر بوده تا در سه نظام ١٣ كه عموميت و مصرف بيشتري دارد جا شود.

نوع ديگر از ته مته فلزات ته كونيک مي باشد كه عموما از سايز ١٣ ميلي متر به بالا دارای نقطه اتصال با دستگاه بصورت كونيک است. استفاده از اين نوع مته معمولا در دريل های ستونی، دستگاه هاي تراش و … است.

مته الماسه مخصوص ديوار و بتن

اين نوع مته نيز از نوع مارپيچ است. نوک مته الماسه داراي يک سري الماس هشت شكل كه به مته دو الماس معروفند و يا داراي دو الماس هشت شكل عمود بر هم كه به مته های چهار الماس معروفند، می باشند.

اين الماس در نوک مته از جنس سخت كاري شده بوده و هر چه متريال آن بهتر باشد طول عمر مته بيشتر شده و عمل سوراخ كاری راحت تر انجام مي پذيرد. بايد توجه داشت كه مته هاي الماسه بسته به نوع و سختي الماس سر مته به دسته هاي مختلفي تقسيم مي شوند تا بتوانند سطوح مختلف با سختی و آبكاری متفاوت نظير سراميك، گرانيت، كاشي، بتن،سنگ و … سوراخ كاری نمايند.

شيارهای مته دارای اندازه و فاصله يكسان هستند؛ در صورتي كه بين شيارهای اصلی، يک خط برجسته نازک به موازات و ترتيب همان شيارها وجود داشته باشد، تحت عنوان خاک درآور مي باشد. اين خاک درآور سبب مي شود خاک حاصل از سوراخ كاری به هنگام سوراخ كردن با سهولت به بيرون از سوراخ منتقل شده و كار با سرعت بيشتري انجام شود.

مته های الماسه داراي سايزهای متفاوتي از نظر قطر و طول يا عمق مي باشند. همچنين محل اتصال آن ها به دريل ينی ته مته داراي انواع گوناگون است كه مته ها با توجه به اين موضوع تقسيم بندي مي شوند كه عبارتند از:

مته هاي ته گرد كه مخصوص آچار سه نظام است و بيشتر براي سه نظام هاي كوچك يعني تا قطر كارگير ١٣ ميلي متر كاربرد دارد.

مته هاي چهار شيار كه از آنها در بتن كن هاي چهار شيار استفاده مي شود.در اين نوع مته قسمت ته آن داراي چهار شيار است كه دو به دو هم شكل و هم اندازه هستند. قطر اين مته ها عموما از سايز ٤ ميلي متر تا سايز ٣٢ ميلي متر وجود دارد. طول آن ها معمولا داراي سايز ٤٦٠،٢٦٠،١٦٠،١١٠ ميلي متر كه مصرف آن ها زياد است و تا سايز هاي بالاتر وجود دارد.

اين مته محدوديت سايزي نسبت به مته پنج شيار دارد زيرا كه ته مته چهار شيار باريک است و فشار مورد تحمل مخصوص خود را دارد.

مته الماسه پنج شيار كه عموما از نظر سايزی نسبت به مته هاي چهار شيار محدوديت كمتری دارد و معمولاً سايزهای بزرگتر از اين نوع مته هستند زيرا علاوه بر ته قطور مته، دستگاه مورد استفاده مته كه دريل بتن كن پنج شيار است، از قدرت بيشتري نسبت به دريل بتن كن چهار شيار برخوردار است.

قسمت انتهای اين نوع مته داراي پنج شيار است.

اين دو نوع مته يعنی مته فلزات و مته الماسه بيشترين استفاده و كاربرد را دارند؛ لذا برای انواع گوناگون مته هاي ديگر تنها به بردن نام آن ها و توضيح مختصر از كاركردشان اكتفا شده است.

مته خزينه

براي ايجاد سوراخ در محل بسته شدن پيچ مصرف دارد تا قسمت ته پيچ كه پس از بسته شدن بصورت برجسته و بيرون از سطح كار باقی می ماند، با سطح مورد نظر همسطح شود عموما در ساخت صنايع چوبي از آن استفاده مي شود.

مته گازور

براي ايجاد سوراخ در محل نصب جک درب هاي كابينت و صنايع چوبي از اين مته استفاده مي شود.

مته چوب

اين مته داراي يک نوک تيز پيشرو به جهت سهولت در سوراخكاری و جلوگيری از لغزش و همچنين نوک تيز گرداگرد سر مته به جهت ايجاد سوراخ با ظرافت است، می باشد.

مته برگی

كاربرد اين مته نيز در صنايع چوبي بوده و بيشتر براي سايزهاي بزرگتر مصرف مي شود. استفاده و كاركرد آن تا حدودي شبيه به مته گازور مي باشد.

مته پله ای

از اين نوع مته براي ايجاد سوراخ در فلزات، چوب، پلاستيک و … و تقريبا براي تمام سطوح استفاده مي شود زیرا اين مته بصورت پلكاني از سايزهای مختلف طراحي شده است و ديگر احتياجی به تعويض مكرر مته با سايزهاي مختلف ندارد. همچنين اين مته در سوراخ كاری سايز بزرگ بسيار كاربرد دارد زيرا ترتيب پله ای اين مته از سايز كوچک تا بزرگ سبب شده تا سوراخ كاری سايز بزرگ از سايز كوچك شروع شده تا به سايز مورد نظر برسد.

مته مرغک

از اين مته در ماشين هاي تراش استفاده مي شود.

اين مته داراي دوسر است كه هردو به شكل مته هستند و مورد استفاده قرار مي گيرند. كاربرد اين مته در مواقعی كه ايجاد سوراخ بزرگ مد نظر است مي باشد؛ به طوري كه يک سوراخ ريز مخروطي شكل ايجاد ميكند تا از لغزش مته بزرگ جلوگيري شود.

مته آكریليک

اين مته داراي نوك تيز هشت شكل منتهي با زاويه تندتر يعنی 60 درجه است؛ همين امر اين مته را مناسب براي برش آكرليک همانند پلكسي گلس و پلي كربنات گردانيده است.

ممنون که تا پایان مطلب همراه ما بودید و امیدواریم ابهامات شما در مورد انواع مته رفع شده باشد

 

منبع : اختصاصی مستر ابزار